Dlaczego trzeba leczyć trądzik?

Badania naukowe potwierdzają, że przewlekły charakter trądzika znacząco zwiększa ryzyko występowania blizn. Powikłania w postaci blizn pojawiają się u ponad połowy pacjentów chorujących na trądzik. Guzki zapalne, krosty, cysty, powstają często w wyniku uporczywego wyciskania lub wydrapywania zmian (tzw. trądzik z wydrapania - acne excorie). Blizny mogą pojawiać się przy niewłaściwym lub zbyt późno rozpoczętym leczeniu dermatologicznym. Nawet dość niewinnie wyglądające zmiany mogą pozostawić trwałe ślady! Nie jesteśmy w stanie przewidzieć, które z wykwitów trądzikowych zostawią po sobie widoczne blizny. Mechanizm ich powstawania polega na uszkodzeniu tkanki, które zapoczątkowuje szereg procesów związanych z gojeniem, stanem zapalnym i specyficzną odpowiedzią immunologiczną pacjenta.

Istnieje kilka rodzajów blizn potrądzikowych: blizny przerosłe i atroficzne (w tym tzw. ice pick), blizny typu rolling i boxcar.

• Zmiany przerosłe są wypukłe, twarde, najczęściej powstają na tułowiu, plecach, klatce piersiowej.
• Blizny zanikowe, atroficzne częściej występują na twarzy.
• Blizny typu icepick są wąskie, małe (do 2 mm), ale często dość głębokie i bardzo trudne do leczenia, ich kształt przypomina literę V. Wyglądają jak małe dziurki w skórze.
• Blizny typu rolling (walcowe) są zagłębione, szerokie i dość płytkie, a dno ich wiążą włókna przytwierdzające je do głębszych warstw skóry czy tkanki podskórnej. Przypominają kształtem literę M. Blizny te nadają skórze falistą fakturę.
• Blizny typu boxcar wyglądają jak blizny po ospie, mają wyraźne, ostre krawędzie i szeroką podstawę , przypominają kształtem literę U. Ich średnica jest zwykle większa niż 1-4 mm, a głębokość jest różna (0,1-0,5 mm).

U jednego pacjenta najczęściej spotyka się kilka rodzajów blizn, w zależności od nasilenia choroby. Udowodniono że wczesne rozpoczęcie leczenia trądzika ogranicza ryzyko pojawiania się blizn, dlatego warto dołożyć wszelkich starań, aby nie dopuścić do ich powstania, a jeśli powstają nawet z niewielkich zmian, warto jak najszybciej rozpocząć leczenie, wykorzystując zdolności naprawcze świeżo uszkodzonej skóry.

Celem leczenia blizn jest przede wszystkim ich wypłycenie, a przez to wygładzenie i wyrównanie powierzchni skóry. Nie istnieje jedna metoda leczenia, zawsze najlepsze efekty uzyskuje się przez odpowiednie przygotowanie skóry i zastosowanie kilku łączonych technik zabiegowych dostosowanych do typu istniejących blizn. Odpowiednia pielęgnacja ma za zadanie przygotować skórę do regeneracji, zwiększyć jej możliwości naprawcze. Kluczową rolę w terapii odgrywają retinoidy stosowane miejscowo. Dodatkowo, zwłaszcza przy współwystępujących przebarwieniach, warto wzbogacić terapię o preparaty zawierające kwas azelainowy lub migdałowy.

Zabiegi estetyczne najskuteczniej spłycające blizny to peelingi (TCA, retinoidowe) i laser frakcyjny CO₂. Dobre efekty przynosi też microneedling - zabieg polegający na nakłuwaniu skóry na głębokość 1,5-2 mm, za pomocą systemu jednorazowych igieł. Uszkodzenie skóry wywołuje jej przebudowę, co z kolei przyczynia się do „uniesienia” blizn zanikowych. Laser frakcyjny CO₂ powoduje uszkodzenie termiczne w procesie tzw. frakcyjnej fototermolizy. Silna regeneracja , wzmożona produkcja kolagenu i elastyny, unoszą dno blizny i optycznie wyrównują powierzchnię skóry. W przypadku blizn typu rolling dobre efekty przynosi podcięcie włókien przytwierdzających dno blizny do głębszych tkanek. Zabieg uwalnia i unosi dno blizny. Można też dodatkowo wypełnić ubytek kwasem hialuronowym lub ostrzyknąć osoczem bogatopłytkowym. Leczenie blizn potrądzikowych jest dość długim procesem, trwającym niekiedy kilka lat (przynajmniej roku potrzeba na przejście kolagenu III w I), ale zadowalający wygląd skóry można osiągnąć wcześniej stosując odpowiednią pielęgnację.