Oparzenia słoneczne skóry głowy - łagodzenie objawów

Przez wiele wieków opalona skóra ciała była utożsamiana z niższym statusem społecznym. Kobiety wystrzegały się jakiegokolwiek, choćby najmniejszego kontaktu ze słońcem, chroniąc swoją skórę przed jego promieniami. Jednak na przestrzeni dziejów zarówno moda, jak i przekonania mocno ewaluowały. We współczesnych czasach opalone ciało kojarzy nam się z wypoczynkiem podczas słonecznych wakacji. Pomimo tego, że na osiągnięcie takiego właśnie efektu sposobów kosmetycznych jest naprawdę wiele, nie brakuje tych, którzy stawiają na najprostsze i jak im się wydaje najlepsze rozwiązanie, jakim jest opalanie na słońcu. Niestety, narażając skórę na długotrwałe działanie promieni słonecznych, możemy jej zaszkodzić. Jednym z najpoważniejszych skutków ubocznych długiej kąpieli słonecznej, poza udarem cieplnym, jest oparzenie słoneczne, które bardzo często dotyczy skóry głowy. Dlatego warto wiedzieć jak złagodzić jego objawy oraz jak zapewnić wrażliwej skórze najlepszą ochronę.

Oparzenia słoneczne to problem, który  w okresie letnim występuje dosyć często . Mogą one dotyczyć niemalże każdego obszaru ciała, w tym skóry głowy. Do ich powstania dochodzi na skutek długotrwałego narażania nieosłoniętej skóry na zbyt silne działanie promieni słonecznych. Nie zawsze sytuacje te są zamierzone. Zdarza się bowiem, że z powodu pracy lub wydarzenia losowego zmuszeni jesteśmy przebywać przez dłuższy czas na ostrym słońcu bez możliwości odpowiedniego zabezpieczenia. W przypadku skóry głowy brak odpowiedniej ochrony w postaci czapki lub chusty może mieć przykre konsekwencje.

„Według statystyk z roku 2015 poparzeniom słonecznym uległo 35.3% osób dorosłych.(1)”

Jakie są objawy poparzenia skóry głowy?

Kiedy dochodzi do poparzenia skóry głowy, przede wszystkim świadczą o nim:

- zaczerwienienie skóry,
- mocne rozgrzanie skóry,
- uczucie świądu i pieczenia,
- podrażnienie,
- pęcherze (w niektórych przypadkach),
- z czasem również złuszczanie się naskórka.(2)

Oparzeniom słonecznym bardzo często towarzyszy również bolesność, zwłaszcza podczas dotykania skóry głowy, czesania. W takich sytuacjach łagodzenie poparzeń skóry staje się koniecznością.

Jak rozpoznać ciężkie poparzenia?

Jeżeli poparzenia są poważne, wówczas oprócz wymienionych wyżej objawów mogą wystąpić:

- ból głowy,
- gorączka,
- nudności,
- zmęczenie.(2)

Czy objawy poparzenia skóry głowy występują od razu?

Zwykle po zakończeniu przebywania na słońcu skóra jest mocno zaczerwieniona, jednak poważne objawy jeszcze nie występują. Dopiero po kilku godzinach pojawiają się nieprzyjemne odczucia: ból, pieczenie, zaognienie skóry. U niektórych osób oznaki te występują nawet później, na przykład po upływie doby lub nawet kilku dni.(2) Oczywiście już w sytuacji pierwszych objawów i intensywnego zaczerwienienia skóry należy niezwłocznie przerwać przebywanie na słońcu lub - przy braku takiej możliwości -osłonić głowę.

Czy poparzenia skóry głowy trzeba zgłosić lekarzowi?

Jeśli poparzenie ogranicza się do objawów miejscowych, a objawy ogólne są łagodne, wówczas powinna wystarczyć domowa kuracja łagodząca. Gdy natomiast skóra jest bardzo silnie zaogniona, a objawom miejscowym towarzyszy mocny ból, nudności, wysoka gorączka i ból głowy, uczucie dezorientacji - wówczas należy zgłosić się po pomoc medyczną. Lekarz może być potrzebny także wówczas, gdy pomimo prób złagodzenia objawów, te wciąż się utrzymują, a tym bardziej pogarszają. Niepokojącym objawem są również pękające i sączące się pęcherze. (3)

Kto jest najbardziej narażony na poparzenia skóry?

Najczęściej poparzenia dotyczą osób obdarzonych skórą nadwrażliwą na działanie promieni słonecznych. Im bardziej blada jest skóra, a do tego włosy oraz oczy osoby nią obdarzonej mają jasny kolor (fototyp I i II), tym częściej przytrafiają się poparzenia, co dotyczy wszystkich obszarów ciała. W przypadku skóry głowy, pewną ochronę stanowią porastające ją włosy. Dlatego na oparzenia słoneczne najbardziej narażone są najmniej owłosione części głowy, czyli:

- przedziałek,
- zakola,
- miejsca łysiejące.

Warto pamiętać, że oprócz skóry głowy podczas opalania się lub przebywania na słońcu warto uważać także na kark oraz uszy.

Pierwsza pomoc

Łagodzenie oparzeń słonecznych skóry głowy nie tylko przyspiesza jej regenerację, ale też pozwala zredukować przykre objawy, przynosząc ulgę. Dobrze zastosować jak najszybciej silnie łagodzącą maść lub piankę na poparzenia, tak aby ograniczyć powstały stan zapalny. Ulgę powinien przynieść prysznic lub zanurzenie głowy w chłodnej wodzie (ale nie bardzo zimnej/ lodowatej). Gorąca woda może jeszcze tylko pogorszyć dyskomfort. Aby złagodzić ból, dobrze jest też przyłożyć na głowę chłodny kompres.

Dobór odpowiedniego szamponu

Kiedy natomiast przyjdzie czas na oczyszczenie skóry głowy, absolutnie niezbędny do tego celu będzie dobry szampon do włosów. Pod tym pojęciem rozumieć trzeba produkt, który nie będzie podrażniał, a złagodzi objawy wysuszenia i zaczerwienienia skóry, jednocześnie nawilżając ją i przyspieszając ustępowanie objawów. Powinien to być delikatny szampon nawilżający. Można zastosować też specjalny szampon do wrażliwej skóry głowy. Ważne, aby zawierał jak najmniej silnie działających substancji myjących i innych obciążających składników (SLS oraz SLES). Dlatego drogeryjny szampon nawilżający skórę głowy warto zastąpić dermokosmetykiem, czyli specjalistycznym szamponem zawierającym specjalnie dobrane składniki aktywne, np.  Micelarny szampon kojąco-nawilżający Pharmaceris H.

Tego rodzaju produkty oprócz tego, że starannie myją i oczyszczają włosy oraz skórę głowy, dzięki właściwemu doborowi składników jednocześnie zapewniają skórze odpowiedni poziom nawilżenia. W formule szamponu micelarnego Pharmaceris znajdują się m.in. substancje pochodzenia naturalnego, takie jak kojący wyciąg z lnu czy nawilżające proteiny z pszenicy, które, w połączeniu z pozostałymi kompleksami składników, łagodzą podrażnienia skóry głowy, zmniejszając odczucie świądu i pieczenia. Preparaty wzbogacone o D-pantenol przynoszą nawet najbardziej podrażnionej skórze przyjemne ukojenie. Dzięki starannemu doborowi składników aktywnych produkty tego rodzaju nie zaburzają fizjologicznego pH skóry, przyczyniając się do wzmocnienia jej naturalnej bariery ochronnej.

Po umyciu głowy warto również nawilżyć skórę preparatem łagodzącym oparzenia.

Kilka słów o profilaktyce oparzeń

Oparzenie skóry, bez względu na to, czy jest to skóra głowy, czy innych obszarów ciała, może być niebezpieczne. Ponadto częsta i nadmierna ekspozycja na promienie UV przyczynia się do foto starzenia się skory, przebarwień i osłabienia układu odpornościowego.(4) Oczywiście to wcale nie znaczy, że musimy chować się przed słońcem przez cale lato, jednak trzeba korzystać ze słonecznej pogody z zachowaniem umiaru. Dlatego:

- unikaj przebywania na słońcu w godzinach 10.00- 14.00 (czasami podawany jest zakres godzin 10.00 - 15.00),
- chroń się kremem z filtrem - na twarz i głowę warto zaaplikować krem z filtrem SPF 50+,
- pamiętaj o nakryciu głowy,
- nawadniaj organizm, gdyż w trakcie upałów dochodzi do szybkiej utraty płynów,
- obserwuj skórę, czy nie pojawiły się na niej nowe zmiany, przypominające pieprzyki, a także czy istniejące pieprzyki nie zmieniły swojego wyglądu.(4,5)

Co ważne, o tych zasadach trzeba pamiętać nie tylko podczas urlopu, kiedy spędzamy czas na plaży albo wędrujemy po górskich szlakach. Poparzeń można nabawić się również w mieście, na przykład opalając się na balkonie, pracując w ogrodzie czy siedząc w parku. Pamiętając o tych kilku podstawowych zasadach można uniknąć wielu nieprzyjemnych konsekwencji nadmiaru promieni UV. Jeśli natomiast zauważysz u siebie objawy poparzeń, zapewnij skórze podwójną ochronę, aby nie pogarszać jej stanu.

1. Skóra mojej głowy jest poparzona, boli i piecze - co robić?
   W pierwszej kolejności warto schłodzić skórę chłodną wodą lub okładem. Możesz też sięgnąć po specjalny preparat na oparzenia, na przykład w formie pianki. Poparzona skóra wymaga też używania delikatnego szamponu bez siarczanów, które mogą ją dodatkowo podrażnić.

2. Jak długo utrzymują się objawy poparzenia słonecznego?
   Jeśli poparzenie było łagodne, objawy powinny minąć po około 3 dniach. Trochę bardziej zaawansowane może utrzymywać się przez około 5 dni i towarzyszy mu łuszczenie się skóry. Silne poparzenie czasami utrzymuje się nawet powyżej tygodnia i zwykle wymaga konsultacji medycznej.(6)

3. Czy poparzenia skóry głowy mogą powodować utratę włosów?
   Po poparzeniach skóra zwykle intensywnie się łuszczy, czemu może towarzyszyć zwiększona niż zwykle utrata włosów. Nie jest ona jednak trwała i wkrótce powinny one odrosnąć. Pamiętaj, że po lecie włosy mogą być bardziej osłabione i łamliwe, dlatego należy im się intensywna regeneracja.

4. Jak chronić się przed oparzeniem słonecznym skóry głowy?
   Przede wszystkim trzeba unikać słońca w godzinach 10.00 - 15.00, kiedy operuje najintensywniej. Ponadto warto pamiętać o nakryciu głowy i smarowaniu kremem z filtrem obszarów najbardziej narażonych na negatywne działanie promieni UV, czyli przedziałków, zakoli i miejsc łysiejących.

5. Czy muszę zgłosić poparzenie słoneczne lekarzowi?
   Łagodne poparzenie zwykle nie wymaga profesjonalnej pomocy medycznej. Jeśli jednak skóra jest silnie poparzona, wystąpiły na niej pęcherze, które pękają, czemu towarzyszy wysięk, a także gdy występuje gorączka, ból głowy, uczucie dezorientacji, nudności, wówczas może być potrzebna konsultacja lekarska.

Bibliografia:

1. https://progressreport.cancer.gov/prevention/sunburn Data dostępu: 10.08.2020.
2. Frothingham Sunburned scalp. https://www.healthline.com/health/sunburned-scalp Data dostępu: 20.08.2020.
3. Broxson B. How to Treat a Sunburned Scalp Fasthttps://www.health.com/beauty/sunburn-relief-for-scalp Data dostępu: 10.08.2020.
4. Oparzenia słoneczne. Jak przeciwdziałać?https://gis.gov.pl/zdrowie/oparzenia-sloneczne-jak-przeciwdzialac/ Data dostępu: 10.08.2020.
5. Sun Damage: Protecting Yourself. https://my.clevelandclinic.org/health/articles/5240-sun-damage-protecting-yourself Data dostępu: 10.08.2020.
6. Sissons C. How long does a sunburn take to heal?https://www.medicalnewstoday.com/articles/319793 Data dostępu: 10.08.2020.