Trądzik u nastolatków a trądzik wieku dorosłego: jakie są różnice?

Trądzik to ogólna nazwa różnych form dermatoz, czyli chorób skóry. Pod tym pojęciem najczęściej rozumie się trądzik pospolity (acne vulgaris), który może przyjmować różne postacie kliniczne. Drugim typem schorzenia zaliczanego do tej grupy jest trądzik różowaty, który ma zupełnie odmienne podłoże oraz przebieg. Ten artykuł koncentruje się na pierwszym wymienionym problemie skórnym.

Trądzik pospolity to przewlekła choroba skóry, która objawia się pojawieniem zaskórników, grudek oraz krost – najczęściej na twarzy, ale również na szyi, plecach, ramionach i klatce piersiowej. Ich obecność jest wywołana zaburzeniami pracy aparatu włosowo-łojowego. W ich efekcie może dochodzić do:

• nadmiernego wydzielania się sebum;
• zablokowania porów skóry przez gromadzące się sebum oraz czop rogowy;
• nadmierna kolonizacja skóry przez bakterie Cutibacterium acnes.

To prowadzi do pojawiania się zmian skórnych – wykwitów często określanych potocznie jako pryszcze czy wągry.

Badania potwierdzają: trądzik rzeczywiście dotyka w największym stopniu osoby w okresie dojrzewania. Obejmuje nawet 95% nastolatków w przedziale wiekowym 16-19 lat – zarówno dziewczęta, jak i chłopców. To jednak nie koniec. Ten rodzaj dermatozy coraz częściej sprawia problemy również na późniejszych etapach życia. Trądzik może rozwijać się nawet u 40-50-latków – wówczas nazywany jest późnym.

Chociaż sam mechanizm rozwoju trądziku pospolitego jest podobny u osób w różnych grupach wiekowych, przyczyny jego powstawania mogą być odmienne.

Trądzik młodzieńczy jest związany przede wszystkim z „burzą hormonalną”, jaka dotyka nastolatków w okresie dojrzewania. Może być np. związany z pobudzeniem wydzielania hormonów androgenowych – ten proces przyczynia się do powiększenia gruczołów łojowych i zwiększenia wydzielenia sebum. Stąd już prosta droga do pojawienia się wyprysków.

W wieku dorosłym, poza zmianami hormonalnymi, na rozwój trądziku mogą natomiast wpływać m.in.:

• dieta bogata w produkty o wysokim indeksie glikemicznym oraz mleko;
• czynniki genetyczne (tj. obecność przewlekłego trądziku u innych dorosłych członków rodziny);
• nieprawidłowa masa ciała – zarówno niedowaga, jak i nadwaga czy otyłość;
• insulinooporność;
• nieprawidłowa pielęgnacja skóry – np. powtarzające się urazy mechaniczne spowodowane stosowaniem drażniących produktów kosmetycznych lub tych zapychających ujścia gruczołów łojowych oraz potowych;
• przyjmowanie określonych leków – np. steroidów, jodu czy barbituranów.

Niektóre z wymienionych czynników, takich jak dieta, nieprawidłowa pielęgnacja skóry czy insulinooporność, mogą również przyczyniać się do trądziku u nastolatków. 

Jeżeli masz już za sobą okres dojrzewania, a wypryski nadal nie ustępują, warto poszukać przyczyny pojawiania się zmian trądzikowych.

Nie tylko przyczyny trądziku różnią się w zależności od wieku, w którym rozwija się ta choroba. Warto zauważyć również, że:

• trądzik młodzieńczy częściej dotyka mężczyzn niż kobiety i zwykle przyjmuje stosunkowo łagodną postać grudkowo-krostkową;
• trądzik wieku dorosłego częściej występuje u kobiet i może przybierać różne postaci, zarówno łagodne, jak i cięższe.

Jednak niezależnie od wieku, w którym pojawią się niekorzystne zmiany, niezwykle ważne jest przede wszystkim utrzymanie higieny i prawidłowej pielęgnacji z wykorzystaniem dermokosmetyków do skóry trądzikowej. Powinny to być specjalistyczne preparaty, których składniki pomagają regulować wydzielanie sebum, a jednocześnie przywrócić równowagę hydrolipidową i utrzymać dobre nawilżenie. W dermokosmetykach Pharmaceris T, stworzonych z myślą o potrzebach skóry trądzikowej, zastosowano m.in. takie składniki aktywne jak:

• kwasy – np. szikimowy o silnych właściwościach antybakteryjnych i redukujących przebarwienia, azelainowy (w postaci azeloglicyny) pomagający zmniejszyć wydzielanie sebum i ograniczyć przebarwienia, migdałowy wspierający działania antybakteryjne, złuszczające i regenerujące, oraz salicylowy wspomagający ograniczenie tworzenia się zaskórników;
• kompleks prebiotyczny, który wspiera zachowanie fizjologicznej mikroflory i redukcję nadwrażliwości skóry na czynniki zewnętrzne;
• wyciąg z tamaryndy, który wspiera złuszczanie zrogowaciałego naskórka oraz przywracanie hydro-równowagi skóry;
• wyciąg z łopianu oraz cynk PCA wspomagające regulację flory bakteryjnej i wydzielanie sebum, a także działania przeciwbakteryjne;
• wyciągi z szałwii i kory wierzby, które wspomagają działania przeciwbakteryjne i przeciwtrądzikowe.

Innowacyjne formuły dermokosmetyków z linii Pharmaceris T pozwalają zaprojektować codzienną pielęgnację z myślą o kompleksowej walce z trądzikiem.

Pozostałymi elementami pielęgnacji skóry trądzikowej są:

• stosowanie ochrony przeciwsłonecznej – zaleca się preparaty z SPF 30 lub wyższym;
• przestrzeganie zaleceń lekarza – może on zalecić zastosowanie antybiotyków, retinoidów, izotretynoiny 

Bez względu na to, kiedy pojawi się trądzik, warto uważnie zadbać o skórę. Jej właściwa dermopielęgnacja to klucz do pozbycia się niedoskonałości – krok po kroku – oraz przeciwdziałania nawrotom problemów.

1. Biegaj M., Trądzik pospolity i jego leczenie, Kosmetologia Estetyczna 2/2017/vol. 6, s. 155-158.
2. Marek L., Trądzik różowaty – objawy i leczenie. Jak wygląda początek choroby?, Medycyna Praktyczna, dostęp online 17.02.2025 r.: https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/74530,tradzik-rozowaty-objawy-i-leczenie-jak-wyglada-poczatek-choroby
3. Marek L., Trądzik pospolity – rodzaje i przyczyny. Jak się pozbyć trądziku?, Medycyna Praktyczna, dostęp online 17.02.2025 r.: https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/74475,tradzik-pospolity-rodzaje-i-przyczyny-jak-pozbyc-sie-tradziku.
4. Szepietowski J., Kapińska-Mrowiecka M., Kaszuba A., Langner A., Placek W., Wolska H., Matusiak Ł., Trądzik zwyczajny: patogeneza i leczenie. W: Przegląd dermatologiczny 2012, nr 99, s. 649-673.
5. Wolska H., Trądzik młodzieńczy – przyczyny, powikłania, leczenie, Medycyna Praktyczna, dostęp online 17.02.2025 r.: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/73673,tradzik-mlodzienczy-przyczyny-powiklania-leczenie